Tramwaje Warszawskie. Czy nowe tramwaje wycofają wysoką podłogę?

Pod koniec stycznia Tramwaje Warszawskie w końcu ogłosiły długo zapowiadany przetarg ramowy na dostawę do 160 fabrycznie nowych tramwajów, jedno- oraz dwukierunkowych. Poza dostawą samych pojazdów postępowanie dotyczy też dostawy pakietu naprawczego, pakietu eksploatacyjnego oraz przeprowadzenia napraw powypadkowych w okresie trwania gwarancji na tramwaje.

160 wagonów w dwóch typach. Będą też tramwaje szkoleniowe

Zakres podstawowy, nazywany również gwarantowanym, obejmuje dostawę 20 tramwajów jednokierunkowych, natomiast opcja dotyczy dostawy do 140 tramwajów, jedno- oraz dwukierunkowych, na które składają się 44 tramwaje jednokierunkowe oraz 96 tramwajów dwukierunkowych.

Wśród maksymalnie 160 tramwajów znajdą się cztery wozy dostosowane do potrzeb nauki jazdy. Dwa z nich jako tramwaje jednokierunkowe oraz dwa jako dwukierunkowe. Jeden z dwóch tramwajów jednokierunkowych przystosowanych do nauki jazdy ma zostać dostarczony w ramach zamówienia podstawowego.

Ramowy charakter ułatwia sprawę, gdy nie ma środków finansowych

Jak mówi nam rzecznik przewoźnika, Witold Urbanowicz, ramowy charakter postępowania daje spółce większą elastyczność i możliwość zamawiania tramwajów w momencie, gdy TW będą dysponować środkami finansowymi, których jak na razie jeszcze nie mają. O tym dlaczego, piszemy tutaj.

– Umowę ramową zawrzemy na okres 48 miesięcy, w którym będziemy mogli podpisać z jednym z wykonawców umowę wykonawczą, tj. zlecić produkcję i dostawy tramwajów. Zamierzamy korzystać ze wszystkich dostępnych możliwości finansowania, w tym kolejnych naborów na środki unijne – wskazuje Urbanowicz.

Kilka miesięcy temu prezes TW, Wojciech Bartelski mówił nam, że przewoźnik ciągle będzie dywersyfikował swoje zakupy taborowe, kupując tramwaje jedno- jak i dwukierunkowe, czego odbiciem jest najnowszy przetarg, dotyczący w sumie 64 tramwajów jednokierunkowych oraz 96 tramwajów dwukierunkowych.

Witold Urbanowicz pytany przez nas o to, skąd wynikają określone liczby kupowanych pojazdów odpowiada, że bazują one na założeniach stołecznego Zarządu Transportu Miejskiego i prognozach ruchu – Ponad 50 tramwajów dwukierunkowych jest niezbędnych do obsługi kolejnych planowanych tras (w tym kolejnych etapów tramwaju do Wilanowa czy tramwaju na Zieloną Białołękę). Ponadto tramwaje dwukierunkowe są bardziej uniwersalne i pozwalają na obsługę linii w momencie przeprowadzania remontów i inwestycji – dodaje rzecznik warszawskiego przewoźnika.

Pożegnanie z wysoką podłogą? Nie tak szybko

Zakup nawet 160 nowych tramwajów, co w skali Polski jest zamówieniem rekordowym, w skali Warszawy już nie do końca. Przypomnijmy, że obecnie, po oddaniu do użytku trasy do Wilanowa, na stołeczne torowiska wyjeżdża w szczycie ponad 450 tramwajów. Dla porównania w Poznaniu ta liczba jest dwukrotnie mniejsza. Stąd też każdy nowy tramwaj jest dla stolicy na wagę złota.

Dochodzi do tego aspekt tramwajów wysokopodłogowych, które wciąż w dość dużej liczbie kursują po stołecznych torowiskach i stan ten jeszcze długo się nie zmieni. Także dlatego, że TW nie chcą, wzorem Szczecina, Poznania czy Łodzi, kupować tramwajów używanych, chociażby częściowo niskopodłogowych. Stąd rodzi się pytanie, czy zakup maksymalnie 160 nowych tramwajów pozwoli wycofać z użytku warszawskie tramwaje w pełni wysokopodłogowe?

– Nowe tramwaje pozwolą zarówno na zwiększenie udziału niskopodłogowych pojazdów w ruchu, jak i obsłużenie kolejnych budowanych tras, których budowa wymusza zwiększenie uruchomienia. Najstarsze eksploatowane przez nas w ruchu liniowym tramwaje to "stopiątki" z przełomu lat 80. i 90. XX w. W tej chwili, biorąc pod uwagę ramowy charakter zamówienia i finalizowanie planu inwestycji, które znajdą się w nowej umowie wieloletniej, nie możemy jednoznaczne określić terminów wycofywania z eksploatacji kolejnych tramwajów wysokopodłogowych – odpowiada rzecznik prasowy Tramwajów Warszawskich.

Więcej miejsc siedzących

Jakie będą więc nowe tramwaje dla Warszawy? Długość obu kupowanych modeli tramwajów ma mieścić się w przedziale 30-33 metry. Wozy mają być wieloczłonowe, choć bez precyzowania ich liczby. Tramwaje jednokierunkowe mają mieścić 230 pasażerów (przy normie 1 miejsce stojące na 0,2 m2), z czego co najmniej 56 na pełnowymiarowych miejscach siedzących. Wozy dwukierunkowe mają mieścić 235 pasażerów przy identycznej normie pasażerskiej na metr kwadratowy, z czego 42 osoby na pełnowymiarowych miejscach siedzących. TW nie dopuszczają montażu siedzeń składanych.

Widać więc wyraźnie to, o czym przewoźnik mówi od dawna, a więc chęć montażu jak największej liczby siedzeń. Dla porównania, w najnowszych tramwajach spółki - Hyundaiach, znajdują się 31 (wóz dwukierunkowy) oraz 42 miejsca siedzące (wagony jednokierunkowe). Maksymalne napełnienie obu typów nowych tramwajów to 288 osób w tramwajach jednokierunkowych oraz 295 osób w wozach dwukierunkowych.

W obu rodzajach pojazdów TW wymagają montażu co najmniej 5 par dwustrumieniowych drzwi (na prawej ścianie dla wozów jednokierunkowych oraz na obu ścianach dla tramwajów dwukierunkowych).

Niska podłoga i skrętne wózki

Zamawiający wymaga również co najmniej dwóch wózków skrętnych w każdym z tramwajów, umiejscowionych na obu końcach pojazdów. Tramwaje mają być niskopodłogowe, co wg. TW oznacza podłogę na wysokości maksymalnie 40 cm od główki szyny, choć pożądana jest wysokość 35 cm od główki szyny w przedziale pasażerskim. Podwyższenie podłogi do 52 cm jest dopuszczalne nad wózkami (poza pierwszym i ostatnim), natomiast do 59 cm nad oboma wózkami - początkowym oraz końcowym.

Szerokość przejścia nie może być mniejsza niż 75 centymetrów z wyłączeniem przejść nad wózkami. W tych miejscach przejście nie może być węższe niż 50 centymetrów. Motorniczowie mają mieć do dyspozycji w pełni zamkniętą kabinę, z indywidualnym wejściem tylko dla prowadzącego dany wagon, choć TW dopuszczają możliwość rezygnacji z tego wymogu w sytuacji, w której za kabiną znajdą się jednostrumieniowe drzwi pasażerskie (znane chociażby z poznańskich Moderusów Gamma).

Tramwaje będą ogrzewane, klimatyzowane i monitorowane. Znajdzie się w nich również system dynamicznej informacji pasażerskiej czy system emisji reklam oraz urządzenia do kupowania biletów. Pojawi się również system antykolizyjny oraz nowe czoło, które ma utrudniać dostanie się pieszych pod tramwaj.

250 mln złotych przychodów i dostawy 15 wagonów

W postępowaniu mogą wziąć udział wykonawcy, którzy pod kątem ekonomicznym wykażą, że w przynajmniej jednym roku obrotowym w okresie ostatnich 3 lat obrotowych osiągnęli roczny przychód w wysokości co najmniej 250 mln złotych. Ponadto potencjalni wykonawcy muszą posiadać środki finansowe lub zdolność kredytową w wysokości co najmniej 50 mln złotych.

W zakresie zdolności technicznej, wykonawcy muszą udowodnić, że w ciągu pięciu ostatnich lat (licząc wstecz od dnia, w którym upływa termin składania ofert) wykonali dostawy co najmniej 15 fabrycznie nowych tramwajów z napędem energoelektronicznym i niską podłogą przedziału pasażerskiego, tj. podłogą, która spełnia warunek nieprzekraczania wysokości liczonej od poziomu główki szyny określonej na 400 mm, a dla stref nad wózkami na 590 mm, które to tramwaje zostały dopuszczone do eksploatacji z pasażerami, przy czym dostawy ww. co najmniej 15 tramwajów zostały wykonane w ramach nie więcej niż dwóch umów (zamówień).

Konkretne wskaźniki oceny

O wyborze najlepszej oferty zdecyduje cena - 62%, zużycie energii - 14%, rozwiązania techniczne - 14%, ograniczenie emisji hałasu - 4%, plan utrzymania tramwajów - 4% oraz okres gwarancji - 2%. Na rozwiązania techniczne składają się nacisk osi tramwaju na tor - 3% (maksymalna punktacja za nacisk na poziomie równym lub mniejszym niż 84 kN), długość podłogi - 3%, odległość dolnej krawędzi otworu drzwi dwustrumieniowych od osi wzdłużnej tramwaju - 2%, nachylenie podłogi (ocenie będzie podlegać nachylenie podłogi w obszarze wózków mierzone w osi wzdłużnej tramwaju, im mniejsze ono będzie tym więcej pkt. otrzyma pojazd w tym podpunkcie) - 2%, odległość pomiędzy pierwszymi drzwiami dwustrumieniowymi a czołem tramwaju - 2% oraz rozwiązania drzwi pasażerskich - 2%.

Ostatnie z kryteriów technicznych będzie punktowało tylko tramwaje posiadające dwustrumieniowe drzwi pasażerskie umieszczone równolegle do osi podłużnej tramwaju. Umieszczenie w tramwaju minimum jednych drzwi pasażerskich umiejscowionych pod kątem do osi jazdy będzie oznaczało nieprzyznanie jakichkolwiek punktów w tym podpunkcie.

W kryterium “plan utrzymania tramwajów” oceniany będzie przebieg tramwajów pomiędzy obsługami technicznymi - OT. Maksymalną ocenę otrzymają producenci, którzy zaoferują przebieg pomiędzy OT na poziomie minimum 40 tysięcy kilometrów. Przy podpunkcie odnoszącym się do okresu gwarancji TW będą maksymalnie punktować oferty, które zaoferują gwarancję na okres co najmniej 48 miesięcy, a więc 4 lat. Każda oferta z gwarancją krótszą niż 42 miesiące otrzyma 0 punktów.

Umowa bądź umowy ramowe na 4 lata. Co dalej?

Z racji charakteru opisywanego postępowania, TW zawrą umowę lub umowy ramowe, ważne przez 48 miesięcy. W tym czasie ma nastąpić postępowanie wykonawcze, czego efektem będzie wyłonienie ostatecznego zwycięzcy, z którym przewoźnik zawrze umowę wykonawczą. Będzie ona dotyczyła w pierwszej kolejności dostawy 20 tramwajów z zamówienia podstawowego.

W przypadku, gdy Tramwaje Warszawskie pozyskają dodatkowe środki, przewoźnik będzie mógł uruchomić ogromne prawo opcji, w części lub w pełnym zakresie. TW będą mogły zamawiać po co najmniej 5 wozów danego typu (jedno-/dwukierunkowe) w ramach jednej transzy zamówienia opcjonalnego.

Producent będzie miał 28 miesięcy na dostawę tramwajów z zamówienia podstawowego, licząc od dnia zawarcia umowy wykonawczej. Pierwsze dwa tramwaje powinny pojawić się przed upływem 24 miesięcy. Na uruchomienie opcji przewoźnik będzie miał odpowiednio 76 miesięcy dla tramwajów jednokierunkowych i 66 miesięcy dla tramwajów dwukierunkowych. Wykonawca będzie miał 31 miesięcy na dostawę tramwajów jednokierunkowych w ramach opcji, licząc od wywołania opcji. W przypadku tramwajów dwukierunkowych okres ten wynosi 41 miesięcy.